A Segunda República

Tras a dimisión de Primo de Rivera,  e as disensións no exército como as sublevacións de Taca encabezadas por Fermín Galán,  xurdiu a necesidade de modernizar a sociedade española e modificar o sistema de goberno.  Alfonso XIII nomeou ao xeneral Berenguer  xefe de goberno e ordenoulle convocar unhas eleccións para retornar á legalidade constitucional; esta fase coñécese como “dictablanda”. Xurdiu tamén durante esta época un  programa común da oposición á monarquía alfonsina  chamado  Pacto de San Sebastián que integraba ao PSOE, republicanos e catalanista de esquerda.

Nas eleccións municipais de 1931 foi a coalición republicano-socialista a que logrou a vitoria nas cidades. Comezaron pois unha serie de protestas pacíficas pedindo a proclamación dunha república. O rei Alfonso XIII soubo interpretar estas protestas e suspendeu a súa potestade real e exiliouse, xurdindo así a proclamación da II República.

Este novo goberno formado por republicanos e socialistas propuxo unha serie de reformas , entre elas a amnistía para todos os presos políticos, dereitos “colectivos” cos que pretendía mellorar os dereitos dos traballadores, unha nova ordenación electoral,para lograr unha democracia efectiva sen caer no caciquismo e, por último estableceuse unha Xeneralidade provisional para Cataluña.

Nun principio este goberno veuse ensombrecido por algunhas mostras de anticlericalismo como a queima de conventos e algunhas folgas obreiras por parte da CNT que aspiraba á revolución social.

En xuño de 1931 convocáronse eleccións a Cortes Constituíntes, nas que saíu elixida a coalición republicano-socialista, e que elaboraron a Constitución de 1931.

Esta Constitución tiña un carácter democrático, que recoñecía os dereitos individuais, a separación de poderes (executivo: Consello de Ministros e Presidente da República, lexislativo: Cortes)  e o sufraxio  universal tanto masculino como feminino. Esta constitución proclamaba a aconfesionalidade do Estado e á posibilidade de construír gobernos autonómicos. Opuxéronse a ela os partidos conservadores, a extrema dereita, os partidos de dereita, a Igrexia , un sector do exército e a extrema esquerda, xa que non aceptaban certos aspectos de carácter relixioso e autonómico.